User:Jahsonic/Sandbox archive 80  

From The Art and Popular Culture Encyclopedia

Revision as of 07:38, 8 May 2024

Related e

Wikipedia Wiktionary Shop Featured: Rhombicuboctahedron by Leonardo da Vinci

Verbeelde Weelde. Topstukken uit het oeuvre van Jan Davidsz. de Heem (2024) in Rockoxhuis

Nog een paar keer uit mijn lespraktijk: vakantie, vacuüm, vacature, vacant, vacancy duiden allemaal op een leegte, een ontbreken van. Geen werk, geen lucht, een te vullen betrekking ... de leegte dient gevuld. Ik had het voor de zoveelste keer over onthouden/bevatten/begrijpen met de centrale metafoor van de hand; en het daagde me ook dat het sprookje, de mythe, de fabel in het dagelijks taalgebruik voor onwaarheid staat. Dan laat ik altijd even naar -heid raden en ook naar haar Engels equivalent -ness. En de onwaarheid, is die niet hetzelfde als de leugen, en dan valt Plato.

RIP Frank Stella (1936 – 2024)

Frank Stella was een Amerikaans kunstenaar die vooral in het begin van zijn carrière vaak de internationale pers haalde met bijvoorbeeld zijn 'black paintings', zijn 'zwarte schilderijen'.

Een daarvan was Die Fahne Hoch! (1959, Nederlands: De vlag hoog) en is een verwijzing dat zo goed als het Nazi-volkslied was.

Ik ben nooit tot zijn werk aangetrokken geweest. Het jaar ervoor werd Paula Rego geboren en het jaar erna Allen Jones. Beide vind ik -- hoewel ze maar voorbeelden zijn -- interessanter.

Zijn latere periode vind ik kitsch. En het rare is, ik hou van kitsch, maar Stella's werk vind ik op de foute manier kitscherig.

Veel interessanter dan veel moderne hedendaagse kunst is de geschiedschrijving ervan. Frank Stella krijgt andere tekst in de boekversie en de televisieversie van Shock of the New:

Martha Teichner maakt een mooi portret van hem. Op het einde oppert hij dat zijn loopbaan ook anders had kunnen lopen, beginnende met de 'kitsch'-werken (niet dat hij ze zo noemde) en eindigend met de zwarte schilderijen die Clement Greenberg ongetwijfeld beeldig vond.

X Medley

Bij Keteleer is er een nieuwe Floris Van Look show met veel baksteenwerk. Ik ben geïnteresseerd in Fascist Cloud[1] maar net niet geïnteresseerd genoeg om 4500 euro uit te geven. Thomas Plantenga van Vinted zegt: "If we don't build big European companies, that create jobs and tax revenue, we're fucked. [..] Than we become some type of Egypt: Once a great civilization, now a nice holiday destination."

In de Bogaardestraat 10 staat een architectenwoning van Gert Cuypers en Ilze Quaeyhaegens in de brutalistische stijl. Dat is samen met Time-art op de Paardenmarkt en dat grafmonument op het Schoonselhof nummer drie van Antwerpse brutalismen die ik tot nu toe kon vinden.

Ik krijg reclame voor France Vélo Tourisme.

Op de Scheldekaaien zien N. en ik ter hoogte van de Sint-Michielskaai een stuk van het Sint-Michielsbastion.

Bij Bert Nordin in de Kloosterstraat zag ik werk van René Gevers (1869- 1944) voor 2500 eur, Gevers is achterneef van Emile Verhaeren. En ook een apenschilderij van Henri Schouten (1857-1927) voor 4500.

Pascal Gielen schrijft over Lize Dzjabrailova, Kanika Batra, SheraSeven en de dark feminine.

Ik ging ik naar Stefanie Van Brussel in het kader van Open Huizen. Zij deed onderzoek naar verdwenen leerlingen aan het Atheneum. Zij wordt eerst ingeleid door de directeur wiens gebruik van doch, echter, immers mij opvalt. In die zaal hangt de fresco van München (Tuymans), Thom Vander Beken maakte er al een film over, ik Google terwijl ik daar zit en vindt dat Jaap Kruithof zijn leermeester Leo Michielsen prijst op dat Atheneum. Adhemar De Smet wordt ook vermeld, die zijn brieven altijd met "eerbiedig verkleefde groeten" afsluit, een groet die je vindt in De heilige oorlog van El-Schaddai tegen Diabolus van Bunyan en in Edmour en Arthur terugvindt. De dag erop spreekt Stefanie over de charivari, volksrechtbanken om verraders te recht te stellen en het boek De afrekening van Antoon Vrints dat daarover gaat. De oorlog blijft populair, lees ik daarna in de krant, met aandacht voor Timmie van Diepens boek De Razzia.

En dan is er nog Sharon van Overmeiren in Brugge en Horst Arts & Music.

Een leerling vraagt, 'meneer, 2Pac of Biggie?' Ik zeg, dat is een huiswerk dat ik wel wil maken. Later die dag geef ik het huiswerk aan de hele klas, honderdvijftig woorden volgens de structuur standpunt, argument, conclusie.

Hier is mijn versie:

Als men mij zou vragen aan wie ik de voorkeur geef, aan 2Pac of aan Biggie, dan zou ik met mijn handen door mijn haren gaan en zeggen: ‘ik weet amper iets over beide muzikanten’.

En wat ik wel weet is beperkt. Dat ze van dezelfde generatie zijn, beiden zijn ze begin jaren zeventig geboren. Hun dood vertoont ook parallellen: eind jaren negentig komen ze allebei op een gewelddadige manier aan hun einde, zoals dat bij hiphopartiesten wel vaker het geval is.

Een zorgvuldige beluistering van het oeuvre van beide artiesten kan hier moeilijk aan bod komen, toch wil ik een aantal nummers onder jullie aandacht brengen.

Aan de kant van Biggie (1972 – 1997) is er “Juicy” (1994), “Get Money” (1995) en “Hypnotize” (1997) en ik heb een lichte voorkeur voor “Hypnotize”, al was het alleen maar om de baslijn.

Aan de kant van 2Pac (1971 – 1996) hebben we “Brenda’s Got a Baby” (1991) wat ik een belachelijk nummer vind, maar van hetzelfde album komt “I Don’t Give a Fuck” wat mij al een stuk beter bevalt.

Maar het sluitstuk is natuurlijk “California Love” (1995) en je hoeft maar naar dat ene nummer te luisteren om te weten wie van de twee de grootste is. Populariteit is zelden toevallig.

De cafébaas, de vamp en de heidense Turk zijn bij ons op bezoek: 'Atila Altunbay, dat vriendje van Grace Jones hier in Antwerpen, ik heb die gekend. Of ik wist wie dat was,' zegt de Turk.

We praten over Triangle of sadness die zij ook zagen maar niet goed vonden. Ik denk nog aan wat elementen uit die film. Hoe in het begin die heel vervelende nicht aan het jongensmodel vraagt: 'hebben je ouders je altijd gesteund in je wens model te worden? Ook toen ze wisten dat je maar een derde van de meisjes zou verdienen en hoe je je constant weg van opdringerige nichten moest weg manoeuvreren?'

Ik denk aan de muziek van Triangle, over hoe in het nummer van "Born Free" van MIA ook "Jukebox Baby" van Suicide zit. Over de Russische "I sell shit" oligarch. Over die scène waarin de toyboy met een gelijkaardig fluitje waar zijn baasje hem mee roept gepest wordt. Over die scène waarin de tech billionaire die ezel zijn schedel inslaat. Allemaal zeer grappig.

De cafébaas speelt even DJ met "Hadoutini" (een cover van "Parlez-moi-de-lui", ook door Ann Christy als "Waarom schrijft hij niet" gebracht), "Mama me" van Adrian Simionescu en "Do You Love Me" van Sufian Bouhrara.

Als ik twee dagen later op school dat nummer van Douaa laat luisteren aan dames die Arabisch spreken, zeggen ze me dat 'hadoutini' betekent: 'je hebt me geraakt', zelfs, 'je hebt me besmet.'

Canvas toonde Ruben Östlund's Triangle of Sadness, een zeer vermakelijke film over de 'klassenstrijd". Normaal gezien zou ik luid geeuwend denken, boring, maar hier is het anders: de moreel geheven vinger ontbreekt.

Ik moet denken aan een andere recente film die zich bezighoudt met de klassenstrijd: Parasite.

Ik googel de films samen, wat ik vaak doe en ik vind iemand op Reddit die op een trend wijst: eat the rich films. Parasite, Triangle of Sadness, Glass Onion, The Menu, Sorry to Bother You, Ready or Not en de films van Jordan Peele.

Alleen Sorry to Bother You zag ik van die lijst.

Triangle en Parasite lijden aan hetzelfde euvel: de armen hebben er veel te veel talent om arm te blijven. Bij Parasite bleken de stumperds naarmate de film vorderde stuk voor stuk uiterst getalenteerd; in Triangle bleek de Filipijnse meid zulk een efficiënte baas die met ijzeren hand 'haar' eiland runde, alsof ze haar hele leven niets anders gedaan had, inclusief seksuele gunsten ('will whore for food') kopen van haar ondergeschikte 'toy boy'.

Wat mij dan weer doet denken aan de recente dood van Franse regisseur Laurent Cantet (1961 – 2024) die met Vers le sud een film maakte over vrouwen zoals Charlotte Rampling die naar Haïti reizen om er de sekstoerist uit te hangen met mooie zwarte mannen.

Maar daar gaat het nu niet over. Ik had het over Triangle. Dé scène van die film is marxistische kapitein Woody Harrelson die met een Russische oligarch 'bons mots' aan het uitwisselen is over kapitalisme en communisme:

Hoe herken je een communist?

Iemand die Marx en Lenin leest.

En hoe herken je een kapitalist?

Iemand die Marx en Lenin begrijpt.

Haha, wat er mij aan doet denken dat ik de recensie van 'Hyperpolitiek' van marxist Anton Jäger nog moet schrijven.

Achteraf doet Clerick me Crichton aan de hand, een proto-versie van Triangle met een omdraaien van de rollen op een onbewoond eiland.

'Ik was op zoek naar een plek om rustig dood te gaan. Iemand stelde Brooklyn voor.'

Het is de van The Brooklyn Follies (2005), ik las hem staande in Fnac Antwerpen en ik ben hem nooit meer vergeten. Als de eerste zin van een roman goed is, lijkt het of het halve werk gedaan is.

Paul Auster (1947 – 2024) sterft en het daagt me dat ik na dat zinnetje nooit meer iets van de Amerikaan las en nooit meer aan hem had gedacht. Van Martin Amis las ik meer. En door diens Time's Arrow moest ik zeker drie vier keer per jaar aan de Brit denken, die ongeveer even oud als Auster is. Ik krijg de neiging die twee te vergelijken en vind een boek over autofictie.

Daarin worden "Martin Amis" in Money, "Paul Auster" in City of Glass, "Douglas Coupland' in JPod, en "Jerry Shteynfarb" in Absurdistan met elkaar vergeleken en ik bedenk me dat romans iets moeten vertellen over de tijd waarin ze geschreven zijn én tegelijkertijd over de tijdloze aard van de mensen die erin rondlopen.

Auster was getrouwd met Lydia Davis en daarna met Siri Hustvedt. Van Hustvedt las ik The Blazing World (2014) in een olijfgaard, omringd door een wijngaard, op een camping in de bergen boven Nice. Of was dat De zomer zonder mannen?

Maar daar gaat het nu niet over.

Rust zacht Paul.

End Fossil Gent Ghent Students for Palestine willen UGent bezetten van 6 tot 8 mei.

"Terwijl zij eisen dat de Joden de regels van het westers oorlogsrecht volgen, erkennen de jihadi’s dat recht niet; voor hen tellen alleen de sharia en de jihad. Welke inhoud geven die door de straten marcherende, westerse jongens en meisjes aan hun kreet ’Free Palestine’? Ze weten niet dat zij roepen om het verlies van burgerlijke vrijheden, om de regels van de sharia, om onderwerping aan Allah. Zij hebben geen benul dat zij samenspannen met apocalyptische jihadisten, en spelen met vuur."

--Leon de Winter

Wat is dat toch met die onheilige alliantie tussen klimaatprotestanten en islamofielen?

Joeri Casteleyn zegt: "Niet willen praten met iemand vanwege zijn afk­omst, dát is racistisch. Laten we vooral blijven praten, en onderlinge verschillen koesteren." Het is een antwoord op een stuk over microagressies van Astrid Sondakh.

En ik denk aan dat stuk over microagressies wanneer ik in mijn nieuwe school naast een zekere Niels zit. Ik vraag hem, omdat hij van Gent is, of dat hij Vinderhoute kent. Daar staat namelijk -- dat kom ik gisteren te weten -- de dikste kastanje van Vlaanderen. Hij kent het. Hij was er gisteren nog. Om die boom aan Duitse bezoekers te laten zien. Ik vertel hem hoe ik altijd ga fietsen als er wat wind staat, en altijd windwaarts. 'Ja' zegt hij, 'dan lijkt het ook of je goed kan fietsen.' Ik beaam het. Hij zegt dat hij dat altijd als voorbeeld geeft over privileges in zijn klassen. 'Als je meewind hebt dan voel je dat niet, het lijkt normaal want je voelt helemaal geen wind. Dat is als privileges hebben zegt hij.' Ik krijg onmiddellijk een innerlijke opvlieger en ik denk: 'daar gaan we weer met de privileges.' Ik vertelde dan maar die episode over die klas waar ik gezegd had: 'if I were a racist', toen ik onderbroken werd en een zwart meisje mij vroeg 'but are you?'. 'Am I what?' 'A racist?' Ik vond dat een vervelende vraag want tenslotte is racisme een misdaad. Ik denk even na en zeg. 'Natuurlijk ben ik geen racist maar ik vind wel dat zwarte mensen beter kunnen dansen dan witte.' Er valt uiteraard een stilte tussen Niels en mij.

Ik kom daarna in Normo en het eerste wat Wouter zegt is iets over privileges. Weer dat woord. Het triggert me. In Normo zit ik nog altijd inwendig te koken over hoe alles verengd wordt tot het innerlijke, vermits je over uiterlijke kenmerken niets meer mag zeggen. Alles verengd tot een gigantische brij innerlijke geestelijke uitwerpselen; de lelijkheid, kleffe tristesse en alles verterende vertwijfeling van de menselijke natuur.

Ik haalde ook In hetzelfde schuitje in huis. Het moest het lichtpunt van de dag worden maar het werd het niet. De blurb is wel goed. Het is het enige waar ik iets mee kan.

Vooral dit zinnetje: "eisen aan het kuddedier".

Jäger heeft geprobeerd om de term hyperpolitiek aan Sloterdijk te ontfutselen en ik geloof dat het hem gelukt is omdat het boekje van Sloterdijk nogal abstract is.

Ik noteerde nog het dictum van Bismarck, dat politiek de kunst van het onmogelijke is. Dat Babel een beslissend moment is in de geschiedenis van de mensheid, de Achsenzeit, Das Konkrete und das Abstrakte (1980) by Dieter Claessens.

Diezelfde dag lees ik dat Plato ooit een slaaf was. Men heeft de papyri van Pompei gedeeltelijk kunnen ontcijferen. Daar staat iets in over de laatste dagen van de filosoof. Wat men daarover wist stond al in de Phaedo.

Werner Loens gaat met pensioen, de man van Michelin.

Geert Sels houdt zich bezig met de origines van een pornodeuntje op TikTok. Het komt uit Angels of Passion (1986).

Aleksandra Skochilenko is een nieuwe Russische dissidente.

Er is geen 'daar' in tijd, zei ik zonet in 3BIWE maar dat is niet waar. 'Daar' in tijd is 'toen'.

De logica?

'Er' (als in 'er was eens') is een onbepaalde tijdsaanduiding, om die bepaald te maken, maak je er 'daar' van.

'Eens' (als in 'er was eens') is een onbepaalde tijdsaanduiding, om die bepaald te maken, maak je er 'toen' van.

Van 'er' kan je dan weer 'ergens' maken.

Modernitis, zegt iemand op de pagina Ugly Belgian Houses en ik sla aan het zoeken. Ik vind "Die modernitis" (1899), een tekst van de Nazi-schrijver Adolf Bartels, een kritiek op literair modernisme.

Gisteren was het 1 mei, dag van de arbeid. Ik vind het wel goed dat het gevierd wordt want arbeid is wat de mensen hun leven zin geeft. Tegelijkertijd is het de moment dat meer dan een half miljoen mensen meer dan twaalf maanden ziek thuis zit.

Ik las De getuigen uit op de binnenkoer van de Bleekhofstraat 87. De getuigen was mijn laatste Simenon.

‘De woorden hadden … een bijzondere klank … zoals ze onder een stolp geklonken zouden hebben’ op p. 82

Weer die stolp, ik ben die al eens tegengekomen in een van de romans durs. Onder andere in De spoken van de hoedenmaker: 'Op dat uur was heel de stad zo, een doos, die gesloten leek met een deksel.'

‘Ze was niet gediend van zijn medelijden, maar hij had haar niets anders te bieden.’

Er zijn nog Simenons over bedlegerige vrouwen. Zelfs over een waarbij de bedlegerige vrouw vermoord wordt maar de schijn hoog gehouden wordt door de moordenaar dat ze nog leeft: De spoken van de hoedenmaker.

Ook in dit boek een delirium, een magistraat identificeert zich met de beklaagde die ervan verdacht wordt zijn vrouw te hebben vermoord omdat ze hem voortdurend bedriegt. Ook de bedlegerige vrouw van deze man heeft hem bedrogen, maar dan slechts een keer, met een mooie jongeman.

Elders schreef ik over tpoom.

Het boek gaat over de vervreemding van twee mensen die nooit over hun gevoelens gepraat hebben. Op pagina 98: ‘Het gevoel dat zij bij hem wekte, was zoiets als het onbehagen en de schaamte die men voelt tegenover een dier dat op straat ligt te zieltogen en waarvoor men niets doen kan, dat men zelfs niet kan troosten met woorden, die het niet begrijpen zou.’

Onze held, net voor zijn delirium, krijgt injecties penicilline, helpt dat?

En op pagina 107, een vraag aan een verdachte:

--‘Had u gedronken?’

--‘Alleen maar twee liter rode wijn, zoals altijd. Dat heeft de dokter me voorgeschreven…’

Over alcohol in de Simenons valt wel wat te vertellen.

Toch een sterke roman dur, nu ik ze allemaal gelezen heb.

Daarna.

Daarna fietste ik windafwaarts richting Blaasveld waar een hele dikke tamme kastanje zou staan. Ik nam de oostkant van de Boomsesteenweg, tussen de A12 en de Schelde dus, reed langs DBH, door het Schoonselhof, voorbij Milagro, en dan Schelle en Aartselaar en ik kwam dan aan 't Geleeg. Dat deed mij van bovenaf gezien aan een concentratiekamp denken. De kastanje zelf heb ik niet gezocht, hij stond sowieso op een privéterrein.

Ik las net de laatste bladzijde van mijn 87ste 'roman dur' van Simenon. Nu heb ik alle Nederlandse vertalingen van deze psychologische romans. Het is het einde van een tijdperk. Wat ooit begon bij De blauwe kamer, mij in oktober 2015 aangeraden door de witharige Eric Janssens op de zondagsrommelmarkt op de Tunnelplaats, werd een project.

Het intrigerendst van dit werk van Simenon is 'the problem of other minds', wat zich maar moeilijk laat vertalen als het 'probleem van andere geesten'. Moeilijk te vertalen maar makkelijk uit te leggen: men weet nooit wat er zich in de hoofden van andere mensen afspeelt, men heeft er het raden naar. Dat giswerk staat centraal in dat 'roman dur'-oeuvre van Simenon.

Ook in deze laatste, op pagina 93, waar onze held de druppeltjes die hij zijn vrouw toedient luidop telt om zijn vrouw gerust te stellen dat hij haar niet zal vergiftigen:

'Waarom zou je de mensen ook vertrouwen? Je kunt immers onmogelijk weten wat ze denken?'

Acht jaar Simenon lezen. En nu?

Als ik Casanova 70 en “strip act” google omdat ik wil weten wie de stripteaseuse(s) zijn of is helemaal in het begin van die film kom ik op Cult Movies Magazine 25 uit 1998 dat integraal op Archive.org staat. Dat blijkt een magazine van Michael Copner waar ook Frank Dello Stritto aan meewerkte.

De aanleiding voor al dat gezoek is de dood van de Britse actrice Margaret Lee die in de jaren ’60 en ’70 in Italië aan de bak kwam in komediefilms en later in exploitatiefilms.

Die openingsscène van Casanova 70 is best grappig. Eerst valt NAVO-baas Marcello Mastroianni in slaap in een stripclub naast zijn zeer bevallig vriendinnetje. Daarna, als ze met de taxi naar hun hotel rijden, maakt hij haar wijs dat hij nog iets moet doen want hij kan namelijk alleen maar opgewonden raken wanneer zijn leven in gevaar is.

De muziek is geestig met clavecimbel die proto-disco imiteert.

‘Hyperpolitiek’ (2023) - Anton Jäger

Het is al even geleden dat een politiek schrijver me intrigeerde en nog langer geleden dat het een marxist was, want hedendaagse marxisten dwalen per definitie.

Maar je kan ook dwalen met flair, en dat kan Anton Jäger (°1994, zoon van barones Anne Teresa De Keersmaeker) wel, en zijn denkwerk is – in tegenstelling tot bijvoorbeeld dat van Paul Goossens – elegant en prikkelend.

De honderdveertig bladzijden ‘Hyperpolitiek’ verzamelen vier eerder gepubliceerde essays die allemaal het verdwijnen van de massapolitiek die links zo groot maakte tijdens de ‘trente glorieuses’ betreuren.

En als ik dat dan zo lees, dan vraag ik me af waar we zouden staan mocht de Franse Revolutie nooit zijn gebeurd en Marx nooit was geboren. Zou dat niet op hetzelfde neerkomen? Zouden ‘de rijken’ er sowieso niet achter gekomen zijn dat de enige manier om écht rijk te worden, de arme arbeiders ook in de rijkdom te laten delen? Dat ze de arbeiders wel vrije tijd móesten geven om hun loon te spenderen in het grote piramidespel dat kapitalisme heet en dat heel de wereld heeft verrijkt? Of zou Europa dan net als Amerika zijn? Zonder welvaartsstaat?

‘Hyperpolitiek’ kwam uit bij Atheneum en kost 16 euro. De volledige recensie leest u eerstdaags op Liberales.

Aan Clerick

Ja, dát stukje van jou. Met dat Chesterton citaat dat idd heel mooi is. Misschien ontgroeit Jäger het marxisme ooit, hij is er slim genoeg voor. Hij kan ook nog beter leren schrijven want sommige van zijn formuleringen zijn ook onelegant, hij gebruikt me iets te vaak 'we kunnen stellen dat ...', bijvoorbeeld. Maar hij maakt me attent op stukken zoals 'Bowling for fascism' (een antwoord op (Bowling alone' van Putnam) en 'Trump is een goede president' van Houellebecq dat ik vergeten was. Sommige van zijn stukken las ik eerder al in 'De witte raaf', die kunstkrant. Ook wel grappig: hij marxist en zijn moeder barones, aan die titel kon ze toch mooi niet weerstaan. Voorts is Jäger de perfecte entree om je te verdiepen in de heilige drievuldigheid van Frans links: Annie Ernaux, Didier Eribon en Édouard Louis, schrijvers die de traditie van 'Les Misérables' (1862) en 'Germinal' (1885) voortzetten. Verwonderlijk: in de polycrisis waar hij ons attent op wil maken (klimaat, Rusland, naweeën covid, BLM, de bankencrisis) wordt met geen woord gerept over de 'nieuwe religiositeit' (mijn eufemisme voor je weet wel wat). Kortzichtig ook: de welvaartsstaat bestaat al dus waarvoor gaan we vechten? Dat was in de naoorloogse jaren wel wat anders: kindergeld, dertiende maand, betaald verlof, vaderschapsverlof, vijfdagenweek, noem maar op. Anno 2024, wat wil links? Vechten voor het globale zuiden? Koopkracht hier? Vechten voor de groene zaak? Religieuze invloed op het bestel? Er is geen gemeenschappelijk doel. En zonder doel, geen gerechtigheid noch rechtvaardigheid, omdat je niks hebt om aan af te meten. Zonder teleologie, geen moraal, zal ik beargumenteren.

Misschien is Europa meer als de Verenigde Staten aan het worden. In een essay "Too diverse?" beargumenteert David Goodhart het volgende: "Waaruit bestaat het ‘progressieve dilemma’? De basis waarop je grote sommen geld aan belasting kunt innen en uitbetalen in de vorm van uitkeringen is dat de meeste mensen denken dat de ontvangers mensen zijn zoals zijzelf, die moeilijkheden ondervinden die zij zelf ook zouden kunnen ondervinden. Als waarden meer divers worden, als levensstijlen meer gedifferentieerd worden, dan wordt het moeilijker om de legitimiteit van een universele verzorgingsstaat met risicodeling in stand te houden. Mensen vragen: “Waarom zou ik voor hen betalen als ze dingen doen die ik niet zou doen? Dit is Amerika versus Zweden. Je kunt een Zweedse welvaartsstaat hebben op voorwaarde dat je een homogene samenleving bent met intens gedeelde waarden. In de VS heb je een zeer diverse, individualistische samenleving waar mensen minder verplichtingen voelen ten opzichte van medeburgers. Progressieven willen diversiteit, maar daarmee ondermijnen ze een deel van de morele consensus waarop een grote welvaartsstaat rust.”

Ik reed door de Borgerhoutsestraat en zag Daniel Renders (c. 1965) aan zijn planten knippen. Snoeien. Pruning. Er was erg veel wind uit het zuiden dus ik fietste naar het noorden. In Wuustwezel zou een rij knotelzen staan. Op weg daarnaartoe passeerde ik het Kasteel van Brasschaat en zag daar een mooie dikke boom. Die rij knotelzen in Wuustwezel stond er daadwerkelijk. Naast een natuurgebiedje dat Marum heette en dat vroeger een schietgebied van een militair domein was. Het wordt doorkruist door een riviertje dat de Kleine Aa of de Weerijs heet. Erover ligt een Baileybrug. Daarna nam ik de trein terug vanuit Station Noorderkempen in Brecht. Op weg daarnaartoe reed ik voorbij tuinbouwbedrijven die gespecialiseerd waren in grote gesnoeide bomen en planten. Vierkante kruinen. Struiken van halve bollen. Prachtig. De firma heet Solitair NV.

Ik las Anton Jäger voor het eerst in de Witte Raaf, ergens in maart 2023. Op zich was dat al verwonderlijk want De witte raaf is een kunsttijdschrift en Jäger is een politiek theoreticus.

“De kerken hebben hun kerkbanken niet meer weten te vullen,” dat is niet waar natuurlijk. De kerkbanken tegenwoordig is de mat van het vrijdaggebed.

We krijgen de jaren dertig niet terug, contra Koert Debeuf en Dirk Verhofstadt.

Niets over de gig economy.

Vakbonden: de tertiaire sector. Fabrieken, ja , veel zijn er niet meer en worden het er niet steeds minder? Bestaat de arbeidersklasse nog?

Op p. 39 wordt het ‘verlies aan revolutionair potentieel’ betreurd.

MH over na de pandemie. Het blijft hetzelfde maar dan erger. ‘We zullen na de lockdown niet in een andere wereld wakker worden; het zal dezelfde wereld zijn, alleen wat erger.’

‘Vanuit marxistisch perspectief lijken individualisering en de verzwakking van partijen en vakbonden ook imperatieven van het kapitaal te zijn.’

Soms vraag ik me af waar we zouden staan mocht de Franse Revolutie nooit zijn gebeurd en Marx nooit was geboren. Zou dat niet op hetzelfde neerkomen? De rijken moeten er toch achter gekomen zijn dat de enige manier om echt rijk te worden, de arme arbeiders ook rijk te laten worden?

Het woord verzuiling noch zuil komen voor.

Maar nostalgie naar massapolitiek is er wel degelijk ondanks het alledaags racisme, seksisme en toxisch leiderschap.

Italiaanse corruptie van de particratie. Geen kritiek op particratie. Wat zou Thomas Goorden ervan vinden?

Moeilijke woorden zoals “neo-bonapartistische acclamatie” op pagina 96.

Heel onelegante formulering ‘kunnen we stellen dat’.

De Dreyfus-affaire komt aan bod.

Zonder doel geen gerechtigheid. Peter Sloterdijk beschrijft in Woede en tijd dat politieke partijen 'woedebanken' zijn waar mensen hun woede heen kunnen brengen. Wat is het doel? De welvaartstaat bestaat al. Moeten we niet gewoon vechten voor de rechten in het globale zuiden? Maar gaat het daar ook niet de goede kant uit. De millenniumdoelstellingen zijn bijna helemaal gehaald.

Anthony Downs benaderde politiek zoals een econoom een markt zo benaderen en later zou de reclamewereld als inspiratie dienen met focusgroepen, opiniepeilingen, spindoctors en communicatiestrategieën.

Polycrisis is een populaire term. Elchardus gebruikte hem ook in een recent interview naar aanleiding van alweer een nieuw boek.

Hyperpolitiek als weinig doeltreffende hamer om de ijzeren greep van het neoliberalisme te doorbreken. Ook hier weer toenemende economische ongelijkheid. En de algemene verrijking dan?

• Clegg and Usmani over het gevangeniswezen in de VS, The Economic Origins of Mass Incarceration van John Clegg en Adaner Usmani

• “Anatol Lieven merkte na het begin van de invasie sarcastisch ор dat iedereen die bang is voor de terugkeer van een sterke Pruisische militaire macht in het midden van Europa ‘waarschijnlijk nog nooit in een Duitse discotheek is geweest.’”

Konijnenfokkerijen van ‘de partij’. “Konijnenfokkersvereniging , volkstuindersvereniging.26 De Hongaarse filosoof Gáspár Miklós Tamás ( 1948-2023 ) benadrukt het belang van deze speciale infrastructuren.”

See also

• Derde plaats
• Slacktivism
• Hashtag activism
• Indignez-vous by Stéphane Hessel
• Antipolitics by György Konrád
• Jurassic Park ( 1993 )
• Allerweltsparteien
• Social capital
• Im selben Boot: Versuch über die Hyperpolitik by Peter Sloterdijk
• Pamir (ship)

Reading

• “The primary factor of social cohesion in Tocqueville’s America was nothing other than white supremacy. Given that this structure has endured . . . it makes little sense to imagine our society as formerly rich with association, but now bereft of it.” --Gabriel Winant
• Shanker Satyanath, Nico Voigtländer, Hans-Joachim Voth; „Bowling for Fascism: Social Capital and the Rise of the Nazi Party", Journal of Political Economy, 2017, 125 (2): 478–526.

A History of Women in 100 Objects van Annabelle Hirsch toont een glazen dildo van murano glas. Het zit in de collectie van Rennes of Cluny. Ook lippenstift van het merk Rouge baiser. Janis Lomas maakte een gelijkaardig boek.

Op de Paardenmarkt 45 zit Time-art, een horlogewinkel met een brutalistische etalage. Bob van Reeth is de architect.

Vincent Van Duysen ontwierp de Copyright bookshop in de Nationalestraat, naast het modemuseum.

Ik bel met de melomane. Ze vroeg iets vrolijker om over van mening te verschillen. Ze had me een opiniestuk van Zizek doorgestuurd over Zizek in Berlijn waar hij antisemiet was genoemd.

Yanis Varoufakis mag Duitsland niet meer binnen en Udi Raz werd door de politie weggeleid.

Ik suggereer een meme van Grootouders voor het klimaat met de titel: "Auto’s hebben iets weg van witte mannen. Ze hebben in de publieke ruimte en ver daarbuiten de meeste privileges."

Het kwam van een opiniestuk in DS van 12 april 2024:

"Auto’s hebben iets weg van witte mannen. Ze hebben in de publieke ruimte en ver daarbuiten de meeste privileges, ze nemen de meeste ruimte in, en het zijn altijd de kwetsbare mensen in het verkeer die moeten wijken voor de auto’s. Dat geldt vooral voor SUV’s. Ik heb weleens geprobeerd SUV’s te cancelen."--Rebekka de Wit

Eerst zag ze het probleem niet.

Tot ik opperde: "Steps hebben iets weg van bruinen jongeren. Ze snijden je de pas af en staan na gebruik overal in de weg." Toen begon het haar te dagen.

Elon Musk, de man die Twitter bezit en een netwerk van satellieten dat hij naar goedbelieven in oorlogen openstelt voor wie hij graag heeft, heeft op dat Twitter de beelden laten staan van een zestienjarige 'terrorist' die een Assyrische bisschop probeert neer te steken.

"De oorlog in Gaza doet de wereldorde wankelen" schrijft Annelien De Greef en ze citeert de episode met Anwar Ibrahim in Berlijn en nog vele andere die moeten bewijzen dat Israël het morele onderspit moet delven in het globale zuiden. En dat is logisch want de oorlog in Gaza gaat niet over Palestina, het is een oorlog tegen het Westen zoals Israel van Falafel Tof mij vorige week nog op het hart drukte.

En Jozefien Van Beek interviewt Leslie Jamison en ik denk aan de autofictie van Maggie Nelson.

En ik luisterde naar een set van Saint Vincent. Ik kwam deze Franse muzikante al eens tegen. Toen ging het over de cover van haar elpee Masseduction en dat die zou lijken op de fetisjkunst van Allen Jones.

Bijna door het eerste hoofdstuk van Hyperpolitiek.

Ook Eribon wordt vermeld, deel van de heilige drievuldigheid van Frans links: Annie Ernaux, Didier Eribon en Édouard Louis.

Het tweede essay is saaier dan het eerste, met een lange uitweiding over de geschiedenis van vakbonden, verzuiling, partijpolitiek in Europa en de Verenigde Staten.

Ik ging met mijn lief naar een stuk in de Monty van Stan, het stuk heette Warm. Ik dacht de hele tijd dat het een of andere mij onbekende modernistische klassieker in de stijl van Wachten op Godot was, maar dat was het niet. Het was van Jon Fosse en het ging over drie mensen met geheugenverlies. Twee mannen en een vrouw. Een driehoeksverhouding op een pier aan de zee met een huis. In dat huis hadden beide mannen met die vrouw gevrijd. De ene man had er een kind aan overgehouden, de andere drie. Niemand was echter zeker van wat er echt gebeurd was. Wel was het warm geweest, een middag en het badpak van de vrouw was zwart. Ze had witte dijen. De Hollandse vrouw was oud en onaantrekkelijk. De Hollandse man was ook niet zo mooi. Er was veel sympathie voor Damiaan De Schrijver die de andere man, vader van een kind speelde.

Die Hollandse man was Matthias de Koning en de vrouw in het badpak die nooit een badpak droeg maar zich dat wel herinnerde, Annette Kouwenhoven.

De tekst werd constant doorspekt met 'ja', 'ja', 'ja'.

Thuisgekomen kom ik er achter dat ik al eerder een stuk van Fosse met Damiaan zag. In februari 2019. Ook in de Monty. I am the wind heette dat stuk waarin ze beide in een bootje zaten. Samen dat waren De Schrijver en de Koning.

Net daarvoor was ik in slaap gevallen en net dáárvoor op mijn telefoon stukken documentaires bekeken over the Son of Hamas.

En die middag kreeg ik Pimento bijscholing om te leren hoe we leerlingen kunnen helpen beter hun interpersoonlijke grenzen te bewaken. In een van de oefeningen moest je tegenover elkaar staan en na elke opdracht een plaatsje opschuiven waardoor je telkens voor iemand anders kwam te staan. De opdrachten begonnen met wuiven, hey zeggen, high fiven, handen schudden, knuffelen. Ik haakte af toen over de poep moest gestreeld worden. Ik wilde niet wachten wie mijn tegenspeler was want ik wilde mijn beslissing over dat poepstrelen niet van de identiteit van mijn tegenspeler laten afhangen. Ik wilde niet laten blijken dat ik over sommige poepen wél wilde strelen en over andere niet.

En ook die dag publiceerde DS een Project Syndicate stuk van Zizek waarin hij vertelde hoe in Duitsland een pro-Palestijnse Jood was opgepakt. Hij betreurde dat zijn vriend Varoufakis van antisemitisme werd beschuldigd (hij is het).

Daarop maakte de melomane mij attent.

Daarop kwam ik te weten dat Zizek zich tegenwoordig als moderate conservative communist introduceert en hij verwijst daarbij naar de Anti-Homosexuality Act, 2023 van Oeganda, hoe die 'democratisch' tot stand gekomen was en hoe bij het stemmen van die wet gewezen werd op het feit dat het een anti-imperialistische demarche was.

Ik zag Populisme 3.0 met Cas Mudde en Anton Jäger en het valt me op hoe geen van beide de nieuwe religiositeit als een uitdaging ervaren. Als ik daarna Cas Mudde en islamofobie google kom ik op de twitteraccount van Cas Mudde die zegt "Islamofoben willen altijd alles benoemen... behalve islamofobie. 🤗" en Boudry die antwoordt "If you start throwing around the term "Islamophobia", you must've grown "dumber" indeed." Dat dateert van 2017.

Ik denk dat ik de schrijver heb gevonden van wiens, toen ik in Maastricht woonde, stukjes over wetenschap ik genoot. Ik denk dat het Piet Vroon was. Ik denk dat het bij Vroon was dat ik ooit over de relativiteit van omtrekmeting ging waar ook die Gentse coronagek zich op beriep. De kustlijnparadox heet dat. Tot daar had die wel gelijk, daarna ging hij de dommerikenmist in.

"Vrouwen zijn ook maar mensen" (2024) schrijft Wouter Van Hooydonk in DS als reactie op het ongelofelijk dwaze stuk van Arthur Hendrikx (DS 10 april) waarin hij witte mannen hun stemrecht wilde afnemen.

Een week later schrijft die zelfde Van Hooydonk een stuk over hoe mannen in de gevangenis slecht behandeld worden omdat het mannen zijn: "Overbevolkte gevangenis? Ach, het zijn maar mannen."

Misschien moet ik werken met een Nederlandse vertaling van Alice in Wonderland. Ik moet eraan denken omdat Anton Jager naar de Cheshire Cat verwijst, de kat verdwijnt maar haar glimlach blijft achter. De "grijns zonder kat" zegt hij op pagina 19 en hij bedoelt er hyperpolitiek mee. Ik denk aan het mes van Lichtenberg en anderen hebben dat blijkbaar ook al gedaan.

Ondertussen schreef Vekeman Tot God en Marnix Verplancke vond het goed.

Ik suggereerde diepigheid als vertaling van deepity van Dennett en zegde tegen Johan Braeckman dat ik in zijn necrologie van Dennett wat die laatste voor hem heeft betekend op filosofisch vlak… en hoe de breuklijnen Dennett Gould Chomsky zich in België hebben gemanifesteerd. Ik vond namelijk een heel goed stuk van Corstius hierover maar vooral de politieke dimensie interesseert me. Er was ook Emiel Roothooft die Dennett interviewde. Vanochtend met tand 16 naar Mondzorg Zuid. Eerst bij Raf Lemmens langs geweest om zijn advies te vragen maar die was niet in zijn praktijk. Omdat ik dus te vroeg was wilde ik eerst nog de pruikencollectie van Jim Shaw gaan bekijken omdat ik die eerst gemist had, maar het Muhka was nog niet open. Dan naar Fomu, even in de gift shop gekeken. De boeken waren allemaal feministisch, ecologisch en queer. Vroeger waren dan nog bastions van mannelijke heroïek van 'den kunstenaar'. Niet dat ik dat zoveel beter vond.

Daar rondlopen voelt nu als een Schuldbelijdenis:

door mijn schuld, door mijn schuld,
door mijn grote schuld.

Ik zie achtereenvolgens Om (Mother) van Barbara Debeuckelaere want ook een vleugje Palestina mag niet ontbreken, Women for Peace van Charlotte Dew, Women Artists van Flavia Frigeri, A Short History of Queer Women van Kirsty Loehr, We Should All Be Feminists van Ngozi, Why Have There Been No Great Women Artists? van Nochlin, Sister Outsider van Lorde, Re/Sister, No One is Too Small to Make a Difference by Thunberg, Lost Woods van Rachel Carson, Climate Justice van Mary Robinson en The Women Who Changed Art Forever. Ook een boek dat je normaal gezien sowieso in een fotomuseum gift shop zou aantreffen: Photo Book Belge 1854 - Now.

Nadat ik van de tandarts kom ga ik nog langs bij De Slegte en vraag naar Dennett. Ze hebben Darwin staan voor 17 euro en Een schitterend ongeluk van Kayzer voor tien. Ik koop geen van beiden maar fotografeer wel de eerste pagina van Kayzers interview met Dennett waar Kayzer de woorden van Oliver Sacks herhaalt die zich afvroeg of Dennett een vrouw, kinderen of een huisdier had ondanks zijn materialistisch wereldbeeld. Kayzer zegt dat hij ze alledrie heeft.

Later die dag vind ik "Water, vuur, liefde, publieke opinie, en bewustzijn" van H. Brandt Corstius (1999) waarin hij het boek 'Natuurlijke intelligentie' (1997) van Wim van de Grind aanraadt.

Claire Awouters is altijd mijn tandarts geweest, tot aan haar pensioen zat zij in de Belegstraat. Zij was geconventioneerd. Bij mijn nieuw etablissement heb ik het gevoel financiële supplementen te betalen voor botox-inspuitingen in de lippen van het assisterend personeel.

Meer dan een week later kom ik erachter dan het groot aantal feminisme- en ecologieboeken toe te schrijven was aan de thematische tentoonstelling RE/SISTERS - A Lens on Gender and Ecology die men van het Barbican had laten overkomen.

Politics is just show business for ugly people. Jay Leno 1950

Toen Arno (1949 – 2022) stierf deed ik daar her en der een beetje smalend over; ik heb namelijk nooit zo van Arno gehouden. Dat aan mijn eigen afgunst toeschrijven zou daar een verklaring voor kunnen zijn, toch sluit ik niet uit dat er meer aan de hand is, want ik benijd immers niet ieders succes en van velen vind ik dat ze net méér bijval verdienen dan hen bij leven ten deel viel.

Dat vind ik ook van Jean-Marie Aerts (1951 - 2024) die zopas gestorven is en die eigenlijk alleen bekend is voor zijn bijdragen aan T.C. Matic.

Aerts was een achtergrondfiguur, geen schijnwerperzoeker. Hij zat aan de knoppen, mixte, programmeerde, arrangeerde, net als Holger Czukay (1938 – 2017) waar Aerts mee samenwerkte op de plaat Charlatan van T.C. Matik.

Zonder dat ik het wist kwam Aerts het eerst op mijn radar met "Cool hé jongen" (1982) van Kurt Van Eeghem, een track die hij opnam, programmeerde en mede-schreef.

Ook het uitstekend klinkende Westende songs (2005) van Kris De Bruyne leer ik nu kennen.

Maar het aangenaamst verrast ben ik door een recente plaat van Aerts: Domeztik (2022) Daarop staat "Oh My!" en daar heb ik nu toch al een keer of vijf na elkaar naar geluisterd.

DS heeft een mooie necrologie door Peter Vantyghem en Filip Tielens.

DM-lezers moeten het stellen met Gunter Van Assche.

Rust zacht Jean-Marie.

Zondag: eerst naar de Ten Miles. Dan op wandel met N. De botanische tuin waar mijn gunnera al mooi groot staat. Dan door de Leopoldstraat. De Roche Bobois interieurwinkel. Die bankstellen waren wel goed. Dan de Vrouyr tapijtenwinkel eens van dichtbij bekeken op de Komedieplaats 4/8. Dan door dat mislukte winkelcentrum Winkelcentrum Oudaan, de nieuwe In den Olifant winkel daar waar vroeger die papierwinkel Papermill was waar ik die herinnering heb aan die vrouw toen Frank er nog boven woonde. Onderweg schiet mij een restaurant van vroeger te binnen: Hungry Henrietta. En ook het artikel over de stereotoren op Troosteloos Optimisme.

Als ik om de hoek voorbij de oude locatie van de Standaard Boekhandel (in 2016 verhuisden ze na tachtig jaar naar de Schoenmarkt), vertel ik haar over Guillaume Bijl, die ik me nog herinner als boekenverkoper aldaar, in een interview zegt hij hoe hij daar in de jaren zeventig als bediende was aangenomen, met zijn voeten omhoog op een bureau, de klanten geen blik waardig gunnend. Ik vond dat toen cool. Ik heb dat elders al beschreven.

Bij Panoply ligt De verteller van Mulisch en de subtitel een idioticon voor zegelbewaarders intrigeert me. Bij Leon ligt De bloedige terugkeer van C. Verschaeve.

In de Lange Koepoortstraat is een galerij dat alleen maar werk van Denis De Mot toont en in die winkel die ook -- denk ik -- van Wouter De Bruycker van die straat is, maar die meer oud spul verkoopt zie ik een schilderij van walnoten van Sven Van Dorst. Doet een beetje denken aan dat aspergeschilderij van Adriaen Coorte maar dan niet zo goed.

Ik eet de slechtste pad krapau nua die ik ooit bij Issan Thai at.

Ondertussen denk ik na over mijn ex en hoe ze zei -- toen we voor onze dochters stonden te supporteren -- dat, omdat ik Over trots niet gelezen had, ik mij van commentaar moest onthouden. Ik word herinnerd aan de zeer onvriendelijke woorden van Johan Velter over de familie Claeys. Hij schrijft onder andere:

"Soms is Demompere intelligenter dan hijzelf beseft én vooruitziend, zo wordt Manu Claeys, de notoire bestuurder-volksverrader, zichzelf essayist noemende, hier een ordinaire uitgeversknecht genoemd, vooruitziend want nog steeds een knecht, nu van kapitaal en leugen, in dat stukje heeft Bart Vanegeren de kans genomen om Kris Humbeeck te bespotten." (7 maart 2023)

En:

"Men bericht mij: Martha Claeys is lid van de redactie van het katholieke blaadje Streven, dat noch streeft, noch katholiek of een blaadje is. Zo werkt hun wereld: de dochter kan er nu voor zorgen dat haar vader, Manu Claeys, zijn collaboratie met het geld en de macht als democratie kan voorstellen, natuurlijk onbegrijpelijk voor de gewone mens, ver verheven als men is boven de straat; dat haar moeder, Anne Provoost, haar metselaarsversjes als poëzie kan presenteren en Martha Claeys zelf kan zowaar haar muizenkeutels voor filosofie doen doorgaan, althans wat katholiek gespuis als filosofie voorstelt – zo werkt die wereld : het fascisme worstelt zich in alle geledingen en is elkaar dienstbaar, dag na dag, nacht na nacht, de mens dodend – van rattenvergif kun je nooit genoeg in huis hebben." (19 juni 2022)

Dat is natuurlijk vileine achterklap van Velter die ooit nog lovende dingen zei over vader Claeys ('Het is daarom verfrissend een essay te lezen van Manu Claeys (DS, 21.04.2012, Weg met de partijpolitiek'). Bovendien weet ik dat stukken van wat Martha zegt er toe doen, dat er een verschil is tussen witte trots en zwarte trots, maar tegelijkertijd wil ik tegen mijn ex zeggen, heb jij The Tears of the White Man (1983) en The Tyranny of Guilt (2006) van Pascal Bruckner gelezen dan?

Op weg naar huis komen wij nog voorbij galerie PONTI die werk tonen van Ellen Meers (°1996, Maastricht) en Maxim Renard (°1994, Tongeren).

See also

• User:Jahsonic/Sandbox archives