Jagen om te Leven  

"Een van de bouwstenen van de romantiek is het larmoyante genre, dat zijn intrede deed in de literatuur in het jaar 1740 met de verschijning van Pamela of de Beloonde Deugd, de eerste brieven-roman van Samuel Richardson. Deze Richardson was een drukker met een smalle ontwikkeling, een geringe intelligentie en een bekrompen moraliteit, aan wie, op rijpere leeftijd al, de samenstelling van brieven-voorbeelden voor de dienstbare klasse was opgedragen. Bij de uitvoering van deze opdracht ontdekte Richardson zijn talent en de brievenvoorbeelden groeiden uit tot romans-in-brieven, die hun succes dankten aan de ongeremde sentimentaliteit, die zich in de monsterachtige producties van deze drukker baanbrak. Het Europese succes van Richardson wijst erop, dat zijn tranenrijkdorn balsemend werkte op een alom tegenwoordige malaise. Speciaal voor het vrouwelijk dienstpersoneel werd het larmoyante genre geschapen, dat nog steeds onder de naam ‘keukenmeiden-romans’ voortleeft: een volkomen onjuiste betiteling, want ofschoon zo bedoeld en altijd weer zo genoemd, vond en vindt het genre veel meer lezeressen in salons en boudoirs, waar meer gelegenheid tot lezen is dan in de dienstvertrekken. Richardson had bovendien zijn bewonderaars onder de grootste geesten van zijn eeuw: Diderot schreef een Éloge de Richardson, maar ook Rousseau's Nouvelle Héloise en Goethes Leiden des Jungen Werthers stammen van hem af. De strenge Johnson prees hem; zijn invloed ondergingen Wieland, Lessing en Schiller, Voltaire en Victor Hugo; Goldoni bewerkte Pamela voor het toneel en de dames Wolff en Deken maakten een verdietsing van het boek, die het origineel in sommige opzichten overtreft: Sara Burgerhart is leesbaarder gebleven dan Pamela. Groter dan in Engeland was zijn vogue op het continent, waar men altijd een fijne neus voor tweede-rangs Angelsaksische auteurs behouden heeft. Het larmoyante genre had ook zijn eigen Franse wortels en het is niet zonder betekenis, dat Thomas Gray het geluk definiëerde als ‘liggen op een sofa en eindeloze romans lezen van Marivaux en Crébillon.’" --"Jagen om te Leven" (1949) by Gomperts