Sint-Ursula-Instituut (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
From The Art and Popular Culture Encyclopedia
|
Related e |
|
Featured: |
Het Sint-Ursula-Instituut is een katholieke school voor middelbaar onderwijs van de zusters Ursulinen in Onze-Lieve-Vrouw-Waver.
Het instituut was decennialang een meisjesschool maar is thans een gemengde school. De school behoort tot de Scholengemeenschap Katholiek Secundair Onderwijs Regio Mechelen en geeft ASO, BSO en TSO.
Geschiedenis
Het Sint-Ursula-instituut ontstond in 1841 dankzij het initiatief van pastoor Joannes Baptista Verheyden (1778-1854) die zich inspande om degelijk onderwijs te voorzien voor meisjes. Met de hulp van zijn collega Joannes Cornelius Martinus Lambertz (1785-1869) van Tildonk en de Ursulinen die in zijn parochie een klooster hadden, kon men rond Pasen 1841 van start gaan met een klooster en een aanpalende meisjesschool in de Bosstraat. De nieuwe stichting kreeg de naam Gethsemani mee. In 1861 breidde de school uit met een bewaarschool en op 12 mei 1862 vond de eerstesteenlegging plaats van een nieuwe kapel.
Op 12 november 1863 ging de normaalschool van start. In oktober 1867 waren er in heel het instituut reeds 180 leerlingen ingeschreven.
Tijdens de eerste schoolstrijd van 1879 (2de wet op het Lager Onderwijs) tot in 1884 (3de organieke wet op het lager onderwijs, "wet Jacobs") zag de school af van staatserkenning uit verzet tegen de centraliserende en laïciserende betrachtingen van de liberale minister Pierre Van Humbeeck.
De school had zwaar te lijden van de Eerste Wereldoorlog, maar werd daar door de "oorlogsschaderegeling" royaal voor vergoed.
Reeds in de 19de eeuw kreeg het Instituut van de Ursulinen een internationale uitstraling. Rond de eeuwwisseling was bijna een kwart van de leerlingen van buitenlandse origine. Geleidelijk ontstond het machtige school- en kloostercomplex, een geslaagde synthese tussen uiteenlopende stijlen als neoclassicisme, neogotiek, neoromaans, empirestijl en art nouveau. In 1900 bouwde het instituut een wintertuin in art nouveau, ontvangstruimte voor de bezoekers van de inwonende meisjes. De architect is tot op vandaag onbekend. De keuze voor de progressieve art nouveau illustreert de moderne onderwijsopvattingen van de school die de gegoede burgerij wilde aantrekken. Ook als vroege uiting van buitenstedelijke art nouveau is het monument uniek. De glasramen zijn van de hand van meester-glazenier Raphaël Évaldre. De koepel in glas-in-lood vormt een drieluik: ochtend (halfroosvenster), dag (tongewelf) en avond (tweede halfroosvenster). Samen met de neogotische kloosterkerk (Careels, 1909-1912) werd de wintertuin in 1987 beschermd. In 1994 werd de bescherming verruimd (met andere ruimten zoals de Ursulazaal en de Pianogalerij). Daarmee werd het Instituut het 5000ste beschermde monument in Vlaanderen. In 1995 werd de vzw Wintertuin Onze-Lieve-Vrouw-Waver opgericht, die het beheer en de zorg voor het behoud van het patrimonium op zich neemt. Ook de Sint-Ursulazaal, de Alpenzaal, de feestrefter, de eretrap, het oratorium, het museum, de pianogalerij horen bij dit schitterende patrimonium. Het park (niet te bezichtigen) werd vanaf 1887 systematisch verrijkt met “folly's” in rotswerk, zoals de Lourdesgrot (gebouwd door het huis Blaton-Aubert uit Brussel), een openluchtkerststal Bethlehem en een Nazareth-huisje (gebroeders Tondeleir uit Antwerpen), een merkwaardige picknick hall, een gloriette en een calvarie. In de jaren 1910-1911 werd het park door plaatselijk tuinbouwkundige Felix Brouwers omgevormd tot een Engelse tuin.
