Physica Curiosa
From The Art and Popular Culture Encyclopedia
|
Related e |
|
Featured: |
Physica Curiosa, Sive Mirabilia Naturæ et Artis Libris is a natural history book by Gaspar Schott first published in 1662.
- 'Physica curiosa, sive mirabilia naturae et artis libris XII. comprehensa, quibus pleraque, quae de angelis, daemonibus, hominibus, spectris, energumensis, monstris, portentis, animalibus, meteoris, &c. rara, arcana, curiosaqe circumferuntur, ad veritatis trutinam expenduntur, variis ex historia ac philosophia petitis disquisitionibus excutiuntur, & innumeris exemplis illustrantur.' 1662. Gaspar Schott.
- "Physica Curiosa is a large compendium of pictures and stories regarding monsters, physical abnormalities, and bizarre animals. Rather than a work of original scholarship, Schott's book, like many others of its kind, attempts to gather together as much as is commonly known on the topic. Therefore, many of the descriptions of animals and creatures repeat apochraphyl accounts as if they are fact, and perpetuate belief in unicorns, satyrs, and other mythical beings."[1]
Contents |
See also
Polish text
Miscellanea Curiosa Medico-Physica – pierwsze na świecie pismo medyczne ukazujące się od 1670 roku we Wrocławiu.
Pełny tytuł - Miscellanea curiosa medico-physica seu Ephemerides medico-physicae Germanicae curiosae".
Historia
Czasopismo publikowane przez powstałe w roku 1651 w Schweinfurcie towarzystwo naukowe Academia Naturae Curiosorum.
Inicjatorem i pierwszym redaktorem tego czasopisma był wrocławski lekarz i przyrodnik Philipp Jakob Sachs von Levenheimb (1627-1672), członek Akademii od roku 1658 (przydomek Phosphorus). Sachsa słusznie uważa się za drugiego ojca Akademii. W roku 1661 nawiązał on współpracę z wrocławskim księgarzem Veitem Jakobem Trescherem, który pokrył koszty druku nie tylko Ampelographii i Gammarologii Sachsa, ale i dzieł innych członków Akademii – De Haematite et Aetite i De unicornu fossili Lorenza Bauscha (1605-1665) oraz „Scorzonera” Johanna Michaela Fehra (1610-1688). Rok później za radą Sachsa Akademia wydała Salve Academicum – druk, który miał zachęcić uczonych do wstępowania w jej szeregi.
Równocześnie wśród członków Akademii rozgorzała dyskusja na koniecznością jej zreformowania. Zwolennikami reform byli, obok Sachsa, Leonhard Ursinus (1618-1664) i Christian Friedrich Garmann (1640-1708), którzy za wzór obrali londyńskie Royal Society. W roku 1665 Sachs nawiązał korespondencję z Henrym Oldenburgiem (1619-1677), sekretarzem Royal Society. Z dyskusji z nim wynikły postulaty zabiegów o cesarski patronat, reformy statutu i wydawania czasopisma. W roku 1670 pierwszym krokiem w kierunku realizacji pierwszego z tych postulatów było przyjęcie w poczet członków Akademii trzech cesarskich lekarzy – Johanna Ferdinanda Hertodta (1645-1714), Johanna Georga Greisela (?-1684) i Georga Sebastiana Junga (?-1682) – oraz zadedykowanie cesarzowi pierwszego tomu nowego czasopisma.
Czasopismo to było jednym z pierwszych w Europie – obok Journal des Scavans i Philosophical Transactions – czasopism naukowych i pierwszym w Europie czasopismem przyrodniczo-medycznym. W jego pierwszym tomie znalazło się 160 doniesień z obszaru anatomii, patologii, botaniki, zoologii, fizyki i chemii nadesłanych przez 36 autorów, z których tylko 9 było członkami Akademii.
Wykaz autorów pierwszego tomu
- Thomas Bartolin
- Nicolaus Wilhelm Becker
- Peter von Castro
- Alhard Hermann Cumme
- Jacob Johann Wenceslaus Dobrzensky
- Johann Georg Elsner
- Johann Michael Fehr (drugi prezes Akademii, Argonauta I)
- Christian Friedrich Garmann (Pollux I)
- Regnerus de Graaf
- Sigmund Grassen
- Johann Georg Greisel (przydomek nieznany)
- Johann Paterson Hayn
- Johann Ferdinand von Hertod von Totenfeld (Orpheus)
- Mathäus Franciscus Hertod
- Friedrich Ferdinand von Illimer von Wartenberg
- Johannes Jänisch (Arcturus)
- Georg Sebastian Jung (Podalirius I)
- Julius Wilhelm Mannagetta
- Zacharias Mannagetta
- Justin Ortolf Marold
- Valentin Andreas Moellenbrock (Pegasus I)
- Christian Nitschke
- Friedrich Ortlob
- Johann Jacob Pisani
- Carl Rayger
- Salomon Reisel
- Wilhelm Riva
- Philipp Jakob Sachs von Levenheimb (Phosphorus I)
- Johann Theodor Schenken
- Georg Seger
- David Spilenberger
- Gottfried Thilesius
- Heinrich Vollgnad (Sirius I)
- Georg Hieronymus Welschen
- Johann Wepfer
- Lorenz Wolfstiegel
Łącznie ukazały się trzy decurie czasopisma: Decuria I, Annus 1-10, 1670-1679, Decuria II, Annus 1-10, 1682-1691, Decuria III, Annus 1-10, 1694-1705.
Po śmierci Sachsa redakcję założonego przez niego czasopisma przejęli dwaj wrocławscy lekarze – Johannes Jänisch (1636-1707) i Heinrich Vollgnad (1634-1682). Byli oni za swą pracę wielokrotnie nagradzani przez cesarza Leopolda I Habsburga, to zaś wywołało rywalizację i spory między śląskim i frankońskim ośrodkiem Akademii. Ostatecznie w roku 1683 Frankończykom udało się przejąć czasopismo, którego redagowanie przejął pierwszy Director Ephemeridum, Johann Georg von Volckamer (1616-1693) z Norymbergi, późniejszy trzeci prezes Akademii.
Tradycję Miscellanea Curiosa kontynuowały czasopisma Academiae Caesareo-Leopoldinae Naturae Curiosorum Ephemerides sive observationum medico-physicarum (1712-1722), Acta physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosorum exhibentia Ephemerides sive observationes historias et experimenta (1727-1754) i Nova Acta physico-medica Academiae Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosorum exhibentia Ephemerides (1757-1928). Dziś kontynuuje je czasopismo Nova Acta Leopoldina (od 1932).
Dwie pierwsze decurie Miscellanea Curiosa w latach 1755-1771 zostały wydane w przekładzie niemieckim jako Der Römisch-Kaiserlichen Akademie der Naturforscher auserlesene medizinisch-chirurgisch-anatomisch-chymisch- und botanische Abhandlungen.
Bibliografia
- Neigebaur J. D. F., Geschichte der Kaiserlichen Leopoldino-Carolinischen Deutscher Akademie der Naturforscher während des zweiten Jahrhunderts ihres Bestehens, Jena 1860.
- Parthier B., Engelhardt D. v., 350 Jahre Leopoldina, Anspruch und Wirklichkeit, Halle 2002.
