Leesrevolutie
From The Art and Popular Culture Encyclopedia
|
Related e |
|
Featured: |
De leesrevolutie, zie ook the reading revolution
In het vorige hoofdstuk zagen we hoe fictie en epiek (kunst van het vertellen) altijd belangrijk geweest zijn voor de mensheid. De genres die we zagen (epos, fabel, mythe, parabel enz...) werden echter vooral ................. overgedragen. Hierin kwam verandering met de uitvinding van de boekdrukkunst.
De veelgehoorde bewering dat .............................. de boekdrukkunst in de ....... eeuw zou hebben uitgevonden, is misleidend. De ..............................bestond al langer, maar zijn verdienste bestaat vooral in het gebruik van losse letters. Daardoor hoefde niet langer een hele bladzijde uit één houtblok te worden vervaardigd. Als zo'n bladzijde achteraf moest worden gecorrigeerd en veranderd, dan moest er een heel nieuw blok worden gesneden. Door Gutenbergs vinding werden correctie en redactie gemakkelijker en goedkoper; kleine verwisselingen in het zetsel (de losse letters) waren nu voldoende. Gutenbergs eerste en bekendste werk is de in 1455 voltooide ............................
Het zou echter nog ongeveer 400 jaar duren eer de leesrevolutie zou plaatsvinden. Immers, papier bleef in de periode van Gutenberg en lang daarna erg duur en slechts een kleine minderheid van de mensheid kon in die tijd ..............................Lange tijd werd papier gemaakt van oude ..............................er werd zelfs een nieuwe beroep uitgevonden om in de papierbehoefte te blijven voldoen: de ..............................Pas toen men had uitgevonden hoe men papier kon maken van ..............................werd het maken van papier goedkoper. Dit gebeurde rond het midden van de 19de eeuw. De naam die men gaf aan deze nieuwe papiersoort was .............................., een naam die we vandaag vooral kennen van de in 1994 door Quentin Tarantino geregisseerde film ..............................
Men had dan wel goedkoop papier, de meeste mensen konden nog steeds niet lezen. In de jaren 1840 tekenden ongeveer 40% van de bevolking hun trouwcertificaten met een kruisje omdat ze het schrijven niet machtig waren. Hierin kwam verandering tegen het einde van de 19de eeuw, toen lager onderwijs voor iedereen beschikbaar werd. Dit was nodig ook want de Europese samenleving veranderde langzaam maar zeker van een ..............................in een..............................samenleving.
Kochten de mensen die fictie wilden lezen plots romans? Nee, ze lazen de ..............................Met het goedkoper worden van het papier konden krantenabonnementen plots aan een goedkoper tarief aan de man gebracht worden. Eigenlijk is dit niet helemaal waar, wat er voor zorgde dat kranten écht goedkoop werden is het introduceren van ..............................Toen er op die manier een nieuw lezerspubliek ontstond is men begonnen met het publiceren van ..............................in de krant. Hoewel ze tegenwoordig nog nauwelijks serieus worden genomen (vandaag noemt men dat soort lectuur .............................. romannetjes), is er in het verleden grote literatuur uit voortgekomen. Zo zijn de boeken van Dickens in Engeland en Eugène Sue in Frankrijk bijna allemaal als feuilleton gestart. Vandaag kennen we dat soort verhalen nog op televisie, waar we het ..............................noemen.
Rond die tijd is ook het detectiveverhaal ontstaan. Met de industrialisering waren de meeste mensen in de ..............................gaan leven. Als er vroeger op het platteland een moord gepleegd werd, wist men ofwel direct wie de dader was – een dorp was immers klein – ofwel was de dader een rondtrekkende rover en kwam men nooit te weten wie hij was. In de stad echter kon een moord door iedereen gepleegd worden, want iedereen kon opgaan in de anonimiteit van de massa. De uitvinding van het detectiveverhaal gaat dan ook samen met het ontstaan van het beroep .............................. en de professionalisering van de politie. Eugène François Vidocq (1775 –1857), een ex-crimineel die later voor de Franse veiligheidsdienst ging werken was de eerste die dit beroep uitoefende. Het detetectiveverhaal was dus echt stadsliteratuur. Als grondlegger van het moderne detectiveverhaal wordt over het algemeen de Amerikaan .............................. (1809 – 1849) genoemd. Een van zijn beroemde verhalen is “De Moorden in de Rue Morgue”. Daarin worden de lijken van een moeder en haar dochter gevonden. Beiden werden op een brutale manier vermoord. Maar eigenlijk kunnen de moorden niet gepleegd zijn omdat niemand, tenzij een geest die door muren kan wandelen, de kamer binnengeweest is. Alle ramen en deuren zijn immers hermetisch gesloten en de sleutel van de deur zit er aan de binnenkant op. Toch lost de detective van dienst – Auguste Dupin (een personage gebaseerd op Vidocq) – dit mysterie op, alleen gebruik makend van zijn grijze hersencellen. De moord werd gepleegd door .............................. Het voorbeeld van Dupin werd onder meer nagevolgd door twee schrijvers wiens namen vandaag nog bekend in de oren klinken. Eerst was er Arthur Conan Doyle (1859 – 1930), bedenker van het fictief personage .............................. en zijn trouwe ietwat domme helper ..............................en daarna Agatha Christie (1890 – 1976), bedenkster van fictieve detectives ..............................en .............................. In die eerste detectiveverhalen had de detective uitsluitend aandacht voor het oplossen van de misdaad. In het slachtoffer of de misdadiger was hij hoegenaamd niet geïnteresseerd. Langzaam kregen thrillerschrijvers ook oog voor het echte werk van de misdadiger en zij die de misdaad moeten bestrijden. Zo ontstond de ..............................en kreeg het genre wat meer realiteitsgehalte. Politiemannen en detectives werden steeds minder als superintelligente en wereldvreemde karakters geportretteerd. Zij werden steeds meer mensen van vlees en bloed die niet alleen achter de criminelen aanzitten, maar ook nog eens problemen hebben met partners, kinderen en bazen. Vandaag de dag bestaat er nog een grote interesse in detetectiveverhalen, zij het voornamelijk op televisie, waar de Britse series zoals Inspectors Morse en Frost hoge ogen scoren. Maar ook Nederland heeft met Baantjer een succesvolle serie. Ook de Belgische 20ste eeuwse literatuur leverde haar bijdrage tot het genre met ..............................,de politie-inspecteur van de in Luik geboren .............................. In de 21ste eeuw is in België vooral ....................... bekend, de bedenker van het pesonage Van In.
