Henri Albert Gomperts
From The Art and Popular Culture Encyclopedia
|
Drugs, roesverwekkende verdovers, hebben vaak een dubbele werking: zij zijn vol-makend door het stimuleren van het onderdrukte en leegmakend door het onderdrukken van verdubbeling, bijvoorbeeld zelfkritiek." --"De tumor van het bewustzijn" () by H.A. Gomperts "Ook de gedachte van het ‘l'art pour l'art’ die men bij Poe vindt als ‘the poem for the poem's sake’ is een voor de hand liggend uitvloeisel van Kant's autonomie. Er is getwist over de oorsprong van de formule, die vaak aan Théophile Gautier wordt toegeschreven." --De schok der herkenning by Hans Gomperts "Een van de bouwstenen van de romantiek is het larmoyante genre, dat zijn intrede deed in de literatuur in het jaar 1740 met de verschijning van Pamela of de Beloonde Deugd, de eerste brieven-roman van Samuel Richardson." --"Jagen om te Leven" (1949) by Gomperts |
|
Related e |
|
Featured: |
Henri Albert (Hans) Gomperts (December 26 1915 - September 18 1998) was een Dutch writer, philologue and literary critic.
Contents |
Levensloop
Gomperts werd geboren als zoon van een advocaat. Hij bezocht in zijn geboortestad het Vossius Gymnasium, waar hij D.A.M. Binnendijk als leraar Nederlands had. Vervolgens studeerde hij rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Amsterdam, een studie die hij in 1940 door de Duitse bezetting moest afbreken. Tijdens zijn studietijd was hij redacteur van Propria Cures en publiceerde hij de dichtbundel Dingtaal (1939).
In 1940 week hij uit naar Londen en trad, na een korte tijd als militair, in dienst van de Nederlandse regering in ballingschap. Als ambtenaar was hij werkzaam in o.a. Washington en New York.
Na de bevrijding ging hij werken voor het dagblad Het Parool. Hij was achtereenvolgens correspondent in Parijs, literair redacteur en toneelcriticus (als opvolger van Simon Carmiggelt). Hij speelde een vooraanstaande rol in de literaire tijdschriften Libertinage, De Vrije Bladen, Criterium, Hollands Weekblad en Tirade. Ook verscheen hij regelmatig op de televisie als gespreksleider in de AVRO-programma's De kring en Literaire ontmoetingen. In 1963 werd hem daarvoor de Zilveren Nipkowschijf toegekend. Op 23 oktober 1969 organiseerde Gomperts onder auspiciën van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, waarvan hij toen voorzitter was, een spraakmakend VPRO-televisieprogramma rond P.C. Hooft-prijswinnaar Gerard Kornelis van het Reve in de Amsterdamse Vondelkerk. Zelf trad hij hier op als interviewer.
Hoewel Gomperts geen andere academische titel had dan het kandidaats in de rechten, zorgden zijn reputatie en statuur ervoor dat hij in 1965 benoemd werd tot hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit Leiden. Hij bezette deze leerstoel, die sinds Albert Verwey traditioneel werd toegekend aan mensen uit de literaire praktijk, tot 1981, toen hij werd opgevolgd door Ton Anbeek. Tijdens zijn hoogleraarschap verdedigde hij in Grandeur en misère van de literatuurwetenschap (1979) de literatuurwetenschap tegen de aanval die Karel van het Reve erop gedaan had in zijn Huizinga-lezing Literatuurwetenschap: het raadsel der onleesbaarheid (1978). Tegenover diens mening dat literatuur niet aan de lezer behoefde te worden "uitgelegd" en dus geen object van wetenschap behoorde te zijn, stelde Gomperts: "Mij lijkt het zoeken naar verklarende beschrijvingen van verschijnselen in de literatuur, wat al sinds de Oudheid aan de gang is, een niet minder rechtmatige bezigheid dan het beoefenen van de theoretische natuurkunde".
Na zijn emeritaat trok hij zich terug in Grimaud (Frankrijk) om te werken aan de studie Een kern van waarheid, over het antisemitisme in de intelligentsia. De voltooiing ervan werd verijdeld door zijn dood op 82-jarige leeftijd (1998).
Publicaties
Poëzie
- Dingtaal. Den Haag, 1939 (Tweede vermeerderde druk. Amsterdam, 1948).
- Van verlies en dood. Amsterdam, 1946.
Essays en kritieken
- Catastrofe der scholastiek. Den Haag, 1940 (De Vrije Bladen, jg. 17, nr. 2).
- Jagen om te leven. Amsterdam, 1949.
- De schok der herkenning. Amsterdam, 1959.
- De geheime tuin. Amsterdam, 1963.
- De eend op zolder. Amsterdam, 1970.
- Wachten op niets. Amsterdam, 1970.
- Grandeur en misère van de literatuurwetenschap. Amsterdam, 1979.
- Intenties 1. Amsterdam, 1981.
- Intenties 2. Amsterdam, 1981.
- Een kern van waarheid. Amsterdam, 2000 (postuum, bezorgd door Eep Francken en Herman Verhaar).
- Intenties 1 / 2 / 3. Amsterdam, 2003 (idem).
Huldebundel
- Diverse auteurs: Voor H.A. Gomperts Bij Zijn 65ste Verjaarrdaag. Amsterdam, 1980.
