From The Art and Popular Culture Encyclopedia

Revision as of 08:31, 19 October 2008 Jahsonic (Talk | contribs) (Vijftigers moved to Fifties Movement) ← Previous diff		Current revision Jahsonic (Talk | contribs) (Fifties Movement moved to De Vijftigers)
Line 1:		Line 1:
-	{{Template}}	+	#REDIRECT [[De Vijftigers]]
-	Met de '''Vijftigers''' wordt een literaire beweging in Nederland aangeduid. Aan het eind van de jaren ’40 liet een nieuwe groep jonge dichters van zich horen.	+
-		+
-	Zij verzetten zich tegen de kunstopvattingen van hun voorgangers. ‘Er is een [[lyriek]] die wij afwijzen’, zoals ze dat stelden. Het gaat hier om de dichters [[Jan Elburg]], [[Lucebert]] en [[Bert Schierbeek]]. Zij waren wat eerder betrokken geraakt bij een groep jonge Deense, Belgische en Nederlandse kunstenaars, die zich [[Cobra (kunst)|Cobra]] noemde, '''Co'''penhagen, '''Br'''ussel, '''A'''msterdam. Volgens deze Cobra-kunstenaars – onder hen [[Karel Appel]] en [[Guillaume Beverloo Corneille|Corneille]] – kon echte ‘vitale’ kunst alleen gemaakt worden door werkelijk vrije mensen. Alles wat die vrijheid in de weg stond, moest worden bestreden. Esthetische conventies waren bij uitstek zaken die vrijheidsbelemmerend werkten, en daarom moest de kunst weer rechtstreeks kunnen ontstaan vanuit haar oerbronnen: spontaneïteit en directheid waren belangrijk. Voorbeelden van onmiddellijke expressie, niet gehinderd door allerlei esthetische ‘lagen eroverheen’ vonden zij vooral in kindertekeningen en in Afrikaanse volkskunst.	+
-		+
-	De dichters van de Beweging van Vijftig zoeken heel sterk de uitdrukking van de totale mens, dus zowel gevoel als verstand. Ze gingen daarom in tegen het ratio die de werkelijkheid opdeelt in categorieën, die verdeelt en scheidt. Zij zoeken het – misschien om die reden – in hun kunst vaak in lichamelijke beelden, eten, spijsvertering. Als alternatief voor het verstand zijn voor hen de zintuigen. Op zich ageren ze niet tegen het weten, maar streven wel naar een andere soort weten, waarbij ervaring centraal staat: 'Denken met tong en handen' zoals Elburg het verwoordde.	+
-		+
-	Tegelijk hadden zij een afkeer van wat zij ‘gekunsteld’ zouden noemen. Zij voelden zich aangetrokken tot het spontane zoals dat ook in het Surrealisme bestaat. Die drang tot onbelemmerde uiting, vrij van allerlei beperkingen van vorm, leidde er bij hen toe dat zij heel veel typische vormaspecten loslaten. Zij gebruiken bijna geen [[rijm (stijlfiguur)|rijm]] (althans geen [[eindrijm]]), geen regelmatige [[Strofe|versvormen]], en ook laten zij vaak [[interpunctie]] (punten, komma's) achterwege in hun gedichten. Vaak weet je niet waar de ene zin ophoudt en waar de volgende begint en zo worden zinnen vaak voor meerdere uitleg vatbaar. Hiermee wilden ze de invloed van het logisch denken verkleinen. Deze vorm van dichten werd ‘experimenteel’ genoemd.	+
-		+
-	Tot de beweging van vijftig kunnen worden gerekend:	+
-		+
-	===Poëzie===	+
-	*[[Hans Andreus]]	+
-	*[[Remco Campert]]	+
-	*[[Hugo Claus]]	+
-	*[[Jan Elburg]]	+
-	*[[Gerrit Kouwenaar]]	+
-	*[[Lucebert]]	+
-	*[[Sybren Polet]]	+
-	*[[Paul Rodenko]]	+
-	*[[Bert Schierbeek]]	+
-	*[[Simon Vinkenoog]]	+
-		+
-	===Proza===	+
-	*[[Hugo Claus]]	+
-	*[[Sybren Polet]]	+
-	*[[Louis Paul Boon]]	+
-	*[[Remco Campert]]	+
-		+
-	===Externe links===	+
-	*[http://www.thomasvaessens.nl/Vaessens%20verstoorde%20lezer.pdf Boek De verstoorde lezer, over Lucebert]	+
-	*[http://www.thomasvaessens.nl/Vaessens%20Vijftigers.pdf Over de reputatie van de Vijftigers in de literatuur]	+
-		+
-	===Secundaire literatuur===	+
-	*Hugo Brems, ''Lichamelijkheid in de experimentele poëzie. Bijdrage tot de karakterisering en de literair-historische situering van de moderne Nederlandse poëzie 1950-1960'', Hasselt, 1976.	+
-	*R.L.K. Fokkema, ''Het komplot der Vijftigers. Een literair-historische documentaire'', Amsterdam, 1979.	+
-	*Willemijn Stokvis, ''Cobra. Geschiedenis, voorspel en betekenis van een beweging in de kunst van na de tweede wereldoorlog'', Amsterdam, 1974.	+
-		+
-		+
-	{{GFDL}}	+

---

Current revision

1. REDIRECT De Vijftigers