1942. Het jaar van de stilte
From The Art and Popular Culture Encyclopedia
|
Related e |
|
Featured: |
1942. Het jaar van de stilte (2022) is a book by Herman Van Goethem.
In 2019 publiceerde Herman Van Goethem 1942. Het jaar van de stilte, een boek over de Jodenvervolging en de bestuurlijke collaboratie in Antwerpen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is de neerslag van veertien jaar onderzoek. De analyse vertrekt vanuit de aanwezigheidspolitiek, zoals die werd vastgelegd in de Conventie van Den Haag in 1907. Van Goethem ontwikkelt een micro-analyse in dagboekvorm, waarbij hij ook het verhaal van zijn eigen familie verwerkt. Tegelijk zoemt hij uit op de internationale ontwikkelingen. Volgens de auteur biedt het in 1940-1942 bestaande perspectief van een onderhandelde vrede en een spoedige afloop van de oorlog, een beter inzicht in de evolutie die zich in die jaren in bezet Europa afspeelde. Deze stelling sluit aan bij zijn eerder onderzoek over Leopold III en over de Belgische ministers in 1940-1944.
De publicatie van 1942 Het jaar van de stilte verwekte veel ophef omdat voor het eerst duidelijk werd dat het stadsbestuur tijdens de bezetting actief had meegewerkt aan de voorbereiding van de Jodenrazzia's in de zomer van 1942. Dat geldt in het bijzonder voor oorlogsburgemeester (Leo Delwaide) (1897-1978), die na de oorlog weer in het stadsbestuur actief was geweest, onder meer als havenschepen. Dadelijk na de publicatie van 1942 Het jaar van de stilte werd, op voorstel van Antwerps burgemeester Bart De Wever, in de haven de naam 'Delwaidedok' veranderd in 'Bevrijdingsdok'.
Blurb
In 1942 overheerste oorverdovend zwijgen. Tot dan toe deporteerde Antwerpen Joden met de actieve medewerking van de burgemeester en zijn stedelijke politie. Gaandeweg verlegde het stadsbestuur na de Duitse nederlagen van El Alamein en Stalingrad heimelijk de politieke koers en sloot zich aan bij de geallieerden. Zo werd het jaar 1942 het jaar van de stilte in de geschiedenis. Herman Van Goethem wekt dit kanteljaar weer tot leven. Hij vertrekt vanuit het dagelijkse bestaan in Antwerpen, met een analyse van dag tot dag. De Joden zinken weg in armoede en wachten af. De politie komt almaar meer in de greep van een ruige Nieuwe Orde. Daarnaast analyseert de auteur de internationale context, die vanuit het lokale perspectief tastbaar en concreet wordt. Van Goethem verwerkt in dit boek ook een andere laag: de zoektocht naar het verleden, naar de verwerking en ontkenning van wat toen kon gebeuren. Zo groeit 1942. Het jaar van de stilte uit tot een overdonderende bespiegeling over geschiedenis en verantwoordelijkheid, met verrassende inzichten en spectaculaire ontdekkingen.
‘Een controversieel en ontluisterend boek. Over realisme of lafheid op alle niveaus. Waarom de winnaars altijd gelijk hebben. Zijn en schijn. Hoe lezen over die tijd nog steeds pijnlijk is, na 75 jaar.’ – Herman Van Rompuy, president emeritus European Council en Belgisch Minister van Staat
See also
